Fermenteren is een oude bewaartechniek die vroeger veelvuldig werd toegepast, vooral tijdens de zomer om een wintervoorraad aan te leggen. Fermenteren is meer dan een goede bewaartechniek, het is gelijktijdig een vorm van voorvertering. Daardoor is gefermenteerd voedsel licht verteerbaar en heeft het een gunstige invloed op de darmwerking. Yoghurt en zuurkool behoren tot het meest gebruikte gefermenteerd voedsel.
Fermenteren
Fermentatie is een enzymatisch proces waarbij voedingsstoffen al op voorhand gedeeltelijk worden afgebroken, zoals dat tijdens de vertering in de maag en vooral in de darm gebeurt. Vandaar dat gefermenteerd voedsel belangrijk is voor mensen met verteringsproblemen of een slechte darmwerking. Gefermenteerd voedsel is rijk aan enzymen die het voedsel afbreken in hun afzonderlijke bouwstoffen. Zonder enzymen is er geen vertering. Tijdens fermentatie ruimt het lichaam enzymremmers op en is daardoor licht verteerbaar terwijl er extra vitaminen worden gevormd. Zuurkool bevat meer vitaminen van het B-complex dan kool en yoghurt of kefir bevatten meer foliumzuur dan melk. Fermenteren zorgt voor een rijkdom aan allerlei nuttige substanties. Groenten laten zich gemakkelijker fermenteren dan fruit. Bij gefermenteerd fruit worden de vruchtensuikers gemakkelijk omgezet in alcohol. Fruit zal men steeds vers en volgens de seizoenen eten. Noten, zaden en pitten bewaren zich gemakkelijk omdat ze van nature uit overwinteren en dat geldt ook voor knol- en wortelgewassen. Het is raadzaam om regelmatig gefermenteerd voedsel te gebruiken en zeker bij verteringsproblemen. Vroeger werd in ieder gezin voedsel gefermenteerd als wintervoorraad. De belangstelling voor ambachtelijk of artisanaal voedsel komt weer terug en voor veel mensen is het bereiden van voedsel een vorm van creativiteit.
Vertering en stofwisseling
Zout heeft bij fermentatie als functie een deel van het water uit de groenten te trekken zodat de structuur compacter wordt. De voorkeur wordt gegeven aan zeezout. Kraanwater wordt enkel gebruikt als dat van zeer goede kwaliteit is, anders geeft u de voorkeur aan flessenwater (bronwater). Als het kraanwater ‘hard water’ is, zijn er te veel inactieve mineralen aanwezig zoals calcium, magnesium, fosfor enz. Soms zegt men dat het water moet koken, maar dat klopt niet. De mineralen verdampen niet bij het koken. Inactieve mineralen nemen we niet op omdat ze geen deel uitmaken van een organische structuur. Het zijn lichaamsvreemde stoffen die alleen de nieren belasten. Noten, zaden en pitten, maar ook fruit en groenten zijn rijk aan actieve mineralen. Vertering betekent dat het verteringsstelsel door middel van enzymen de voedingsstoffen uit het voedsel haalt zoals eiwit, vet, koolhydraat, vitaminen, mineralen, ballaststoffen en water. Stofwisseling of metabolisme betekent dat deze plantaardige stoffen in menselijke substanties worden omgezet. Calcium uit noten of melk wordt omgezet in menselijke calcium om onze botten te onderhouden en op te bouwen. Vertering vindt plaats in het verteringsstelsel, stofwisseling in de cellen en gedeeltelijk in de lever. Gefermenteerde groenten zijn langer houdbaar, licht verteerbaar en bezitten een aantrekkelijke smaak. Ze hebben een uitzonderlijke gunstige invloed op de darm en darmwerking en sterk aanbevolen voor hen die aan verteringsproblemen lijden. Het geïndustrialiseerd voedsel is vergif voor de darm, vandaar dat zoveel mensen aan verteringsproblemen lijden en dat darmkanker steeds meer voor komt. Het is verheugend vast te stellen dat steeds meer mensen op zoek gaan naar gezonde voeding. Het grote succes van het vegetarisme en veganisme is hierdoor te verklaren.
Darmflora en ballaststoffen
De darmflora wordt tegenwoordig ‘microbiome’ genoemd en speelt een belangrijke rol in het activeren van de darmwerking, zorgt voor een platte buik, voorkomt darmziekten, darmkanker en verhoogt de immuniteit. Een goede darmflora biedt de beste garantie voor een uitstekende fysieke, psychische en emotionele gezondheid. Steeds meer mensen gaan bewust om met voeding en staan kritisch tegenover alles wat onder de noemer voeding wordt aangeboden. Dat neemt niet weg dat de massa alles kritiekloos in de mond steekt. Ze kopen vooral voedingsproducten waar weinig bereiding bij komt kijken. Blijkbaar heeft men geen tijd meer om gezond voedsel te bereiden en dat is het grootste gezondheidsprobleem van deze tijd. Veel mensen beseffen niet dat ‘versheid’ de kwaliteit bepaalt. De jachtige consument kent geen onderscheid tussen een voedingsmiddel en een voedingsproduct en ze liggen niet wakker van de toegevoegde E-nummers. Door gebrek aan versheid leveren voedingsproducten weinig energie en door de mechanische bereidingen in de fabriek bevatten ze nauwelijks ballaststoffen. Voedingsproducten zijn zodanig fijn van structuur dat men er nauwelijks meer op kan kauwen. Dat belast de darmwerking en bemoeilijkt de ontlasting. Het is vreemd dat geen enkele reguliere voorlichtingsdienst daar aandacht aan besteed terwijl de gezondheidszorg voor de overheid onbetaalbaar is geworden. Terecht werd vroeger gezegd: ‘De dood schuilt in de darm’.
Stress
Ook stress, spanningen en negatieve emoties spelen een rol bij een slechtwerkende darm. Er is immers een directe verbinding tussen de darm en de hersenen, wat omschreven wordt als ‘brein-darm as’. Het is logisch dat een negatieve gemoedstoestand de darmwerking afremt. Omgekeerd gaat een slecht werkende darm voor negatieve emoties, verhoogde prikkelbaarheid en stressgevoeligheid zorgen. Dat er tegenwoordig op iedere leeftijd zoveel agressie is, lijkt logisch als we zien wat mensen allemaal eten, drinken en snoepen. De farmaceutische industrie speelt daarop in door medicijnen te ontwikkelen die ongemakken verdrijven zoals laxeermiddelen bij darmverstopping, medicijnen tegen diarree of darmkrampen, maagzuurremmers enz. Er heerst nog altijd de overtuiging dat een ongemak of ziekte alleen door medicijnen kan opgelost worden. Ieder genezingsproces begint met het wegnemen van de oorzaak. Het slikken van medicijnen bij aan stress gerelateerde darmproblemen lost niets op. Alleen inzicht en kennis in de voedingswijze en de werking van het menselijk lichaam leiden tot een duurzame genezing. Er is een rijkdom aan kruiden en kruidenmiddelen die helpen bij stress, een negatieve gemoedstoestand, maar ook om darmproblemen op te lossen.
Voeding en persoonlijkheid
Onze persoonlijkheid is genetisch vastgelegd, kijk naar uw ouders en u herkent uzelf. Door opvoeding, onderwijs, vorming en zelfdiscipline kunnen wij onze persoonlijkheid op een hoger niveau tillen, onze zwakheden verkleinen en onze goede kwaliteiten verhogen. Er is een sterk verband tussen persoonlijkheid en voeding.
-
- Gedreven mensen, die we in de persoonlijkheidsleer ‘Vuurtype’ noemen, zijn goed herkenbaar aan hun gedreven lichaamstaal, blozende wangen en hun leiderschap. Zij voeden zich graag met eiwit en vetrijke voeding waarmee ze hun temperament nog meer activeren. Het zou beter zijn meer afkoelende voeding zoals salades en fruit te gebruiken en uiterst voorzichtig te zijn met vleesvoeding en kaas.
- Tegenover het extraverte Vuurtype staat het introverte Watertype. Dit type is zwijgzaam, rustig, dromerig en vooral fijngevoelig. Het Watertype staat bekend voor zijn behulpzaamheid en staat altijd klaar om anderen te helpen. Dit type houdt gemakkelijk emoties, maar ook water vast en lijdt daardoor aan overgewicht. De zoutsmaak kent een voorkeur, maar ook zetmeelrijke voeding zoals brood, gebak en deegwaren houden gemakkelijk vocht vast en houden overgewicht in stand.
Er is niets mis met een bepaalde voorkeur zolang dit niet leidt tot eenzijdigheid. Voedingsdeskundigen gaan ervan uit dat een gevarieerde voeding de voorkeur verdient. - Het sportieve en slanke Luchttype geeft voorkeur aan zoet en alles waar suiker is aan toegevoegd.
- Het Aardetype, dat steeds met beide voeten op de grond staat en zich strikt aan regels en discipline houdt, gebruikt veel droge voeding en heeft zuur als lievelingssmaak.
Voedingsregels
We kunnen niet alles door elkaar eten omdat verteren een enzymatisch proces is, d.w.z. dat bepaalde nutriënten alleen verteren als de juiste enzymen aanwezig zijn. Door onvoldoende vertering gaan suikers gisten met het gevolg van een opgezette buik en winderigheid. Het verteringsstelsel probeert het half of slecht verteerbaar voedsel langs deze weg op te ruimen. Ontzettend veel mensen hebben een opgezette buik en die verdwijnt alleen door de goede voedselcombinaties toe te passen. Jarenlang werd er gehamerd op het belang van het eiwit. In het begin van de vorige eeuw leden veel mensen aan een tekort aan eiwit door een eenzijdige voeding, maar dat is honderd jaar geleden. Door het stijgend vlees- en kaasgebruik is er een probleem ontstaan van een teveel aan eiwit. Dat is belastend voor het hart en de nieren.
Voeding is existentieel
Voeding is veel meer dan wat op tafel komt, voeding is verbonden met onze persoonlijkheid, emoties en beleving. De tijd dat voeding alleen in calorieën werd uitgedrukt, behoort tot het verleden. Tegenwoordig besteedt men aandacht aan alle stoffen die in de voeding aanwezig zijn en dat zijn er enorm veel. De consument stelt zich meteen de vraag of hij misschien een tekort heeft aan een van deze belangrijke stoffen als ze zich minder goed voelen. Er worden ontzettend veel voedingssupplementen geslikt. ‘Gezondheid uit het potje!’ zoals men dat noemt. De afstand tussen een vers voedingsmiddel dat bruist van energie en een droog tabletje is bijzonder groot. We leven tussen twee uitersten, aan de ene kant de overheersende groep die alleen industrievoeding uit de supermarkt eet en aan de andere kant een kleine groep bewuste mensen voor wie voeding een essentieel deel is van het leven. We voeden onze cellen waaruit onze fysieke en psychische eigenheid bestaat. Voeding is existentieel.
Stabiele periode
We komen in een onstabiele periode waarin de prijzen angstwekkend de hoogte inschieten. Vooral de voedingsprijzen zijn abnormaal hoog, terwijl de kwaliteit steeds dieper wegzinkt. En toch zijn er weer tekenen van verbetering. De energieprijzen zijn gestabiliseerd en dat is hoopgevend. We zijn gewoon om van de ene crisis in de andere te belanden en toch lukt het ons telkens om weer uit het dal te kruipen. De mens is bijzonder schrander als het om overleven gaat. Dat werd nogmaals bevestigd tijdens de coronacrisis.
Eén reactie
Mijn ervaring met gefermenteerd voedsel was tijdens mijn verblijf in Zuid-Korea. Het gerecht kimchi is een traditioneel zuid-Koreaans gerecht en is gefermenteerde kool en groenten.
Het zag er niet smakelijk uit en had een beetje een speciale geur maar het was lekker en volgens mijn plaatselijke collega’s zeer gezond.